Tres
séculos maís tarde de que Ende firmara a súa obra, unha monxa dun
mosteiro alemán deixaría o seu retrato nun libro de salmos co
obxetivo de inmortalizar coa súa presenza e perpetuarse na memoria
como creadora e ilustradora do libro.
Ao
longo da Idade Media foron moitas as mulleres que tras os muros dos
conventos dedicaron a súa vida ao estudo e á iluminación de
libros. Como moitos monxes, o seu nome perdeuse. Aínda que algún
deles sobreviviu.
Claricia
ou
Clarica foi unha novicia, posiblemente unha estudante que non era
monxa, ou aínda non o era, que dedicou parte da súa vida a ilustrar
libros nun mosteiro alemán. Nun deles, conservado no Museo de Arte
Walters de Baltimore, en Estados Unidos, aparece retratada
columpiándose colleita únaa gran letra Q e co seu nome escrito
sobre os seus ombreiros.
O
Salterio de Claricia foi producido para un grupo de monxas
benedictinas e, probablemente, por elas mesmas, na abadía dos santos
Ulrico e Afra de Augsburgo, Alemaña. Aínda que o calendario e o
salterio en si mesmo remóntanse a finais do século XII ou comezos
do XIII, engadíronse varios textos e oracións a mediados do século
XIII. O máis rechamante do manuscrito son as súas iluminacións,
que inclúen un ciclo de miniaturas preliminar, miniaturas a toda
páxina e iniciais historiadas. Aínda que todas pertencen ao estilo
románico, varían moito en calidade e técnica: parecen ser a obra
de tres ou catro artistas diferentes.
O
salterio toma o seu nome, evidentemente, da inicial «Q», da
que se balancea unha moza en vestimenta secular. A moza ten a palabra
«Claricia» escrita en letras vermellas ao redor da súa cabeza. O
seu gracioso retrato se presenta como si estívese balanceándose da
inicial, co pelo solto e unha actitude desenfadada. Como se intentase
demostrar que estaba disfrutando co seu traballo. Ao grabar aquí o
seu nome quedaría inmortalizado o seu traballo para a
posterioridade.
(S. Ferrer Valero. El Salterio de Claricia (CC-BY-SA)
A
Ilustradora Guda
Guda
foi unha relixiosa do mosteiro de Weissfauen en Alemaña que pasou a
historia pola súa faceta como copista e ilustradora de manuscritos,
alá polo século XII.
Ela,
igual que Claricia, decidiu autoretratarse dentro da súa obra maís
coñecida, o Homiliario de San Bartolomé -conservado na Deutsche
Nationalbibliothek de Francfort-. Xunto á súa imaxen deixou unha
frase escrita en latín e en tinta vermella, na que se especifica que
"Guda, unha pecadora, escribiu e ilustrou este libro" ,
(Guda, peccatrix mulier, scripsit et pintix hunc librum).